Annuntiaten Heverlee

Het bestaande woonzorgcentrum is gelegen op de uitgestrekte, groene campus van de zusters Annuntiaten van Heverlee. Naast het WZC huisvest de campus een kinderdagverblijf, een basisschool, een secundaire school met internaat, twee departementen van de University Colleges Leuven-Limburg (UCLL), een klooster en een landbouwbedrijf. De inplanting op deze site van 60 ha is uniek, maar de oude gebouwen zijn verouderd en beantwoorden niet meer aan de hedendaagse verwachtingen voor zorgwonen. Ze worden daarom vervangen door een nieuw gebouw dat plaatst biedt aan een WZC met 96 kamers in combinatie met 27 onafhankelijke assistentiewoningen.

Projectgegevens

  • Locatie: Heverlee
  • Type project: Nieuwe constructie
  • Type constructie: Gezondheidszorg (ziekenhuis, bejaardentehuis, ...)
  • Opdrachtgever: VZW Woon- en Zorgcentrum Annuntiaten Heverlee
  • Architect(en): ASSAR LLOX ARCHITECTS
  • Oppervlakte: 10.000 m² <...<25.000 m²
  • Bouwpartners:
    Stabiliteit: Fraeye & Partners
    Technieken: Boydens Engineering
    Landschap: OMGEVING
    Pilootaannemer: TV Willemen – Van Roey
  • Kostprijs: € 10.000.000 <...< € 25.000.000
  • Datum van aanvang: 2015
  • Contractvorm: Traditioneel

ONTWERP

De zorgvisie van de opdrachtgever geeft de voorkeur aan een werking in kleinschalige leefgroepen van acht bewoners. Toch werd het gebouw zo geconcipieerd dat het een grootschalige werking niet uitsluit:

  • Om de interne organisatie te vereenvoudigen en het gebouw beter beheersbaar te maken.
  • Omwille van de economische realiteit: de zorgsector kampt met een nijpend personeelstekort.
  • Om een antwoord te bieden aan de gevarieerde zorgprofielen van de bewoners.

De ruggengraat van het gebouw is een tien meter brede as van zuidoost naar noordwest, evenwijdig met de andere gebouwen van de campus. Deze as verbindt de hoofdingang en de publieke zone met de verschillende leefeenheden. De kamers en de assistentiewoningen sluiten er links en rechts op aan. Per bouwlaag kan men zo in groepen van acht, zestien of tweeëndertig personen werken. Het gebouw heeft ook verschillende toegangen, zodat elke leefgroep van acht personen afzonderlijk kan functioneren.

De vorm van het terrein, de noodzaak tot fasering en de nabijheid van historisch erfgoed vormden een bijkomende uitdaging. Het terrein wordt namelijk grotendeels ingenomen door de gebouwen van het bestaande woonzorgcentrum. Deze zijn in gebruik en kunnen pas worden afgebroken wanneer de bewoners verhuisd zijn naar de nieuwbouw. Daarom wordt het gebouw in twee fases opgetrokken.

MATERIALISATIE

De historische context van de site en de groene omgeving liggen aan de basis van de materiaalkeuze. Zo wordt er gebruik gemaakt van materialen met een sterk natuurlijk karakter, zoals cortenstaal, om het gebouw tot leven te wekken in de groene omgeving. Door middel van perforaties en prints wordt er eveneens subtiel verwezen naar het aanpalende neogotische schoolgebouw.

De centrale as die de leefruimtes en hoofdcirculatie bevat, is zo transparant mogelijk uitgevoerd. De volumes met de kamers hebben metselwerkgevels met een meer gesloten karakter.

DUURZAAMHEID

De opdrachtgever draagt duurzaamheid hoog in het vaandel en koos voor een lage-energiegebouw. Die keuze heeft zowel een impact op de gebruikte materialen (grote isolatiediktes, driedubbele beglazing,…) als op de gekozen technieken. Zo wordt er onder andere gebruik gemaakt van betonkernactivering, een BEO-veld, verwarming met een pelletkachelsysteem, zonneboilers en fotovoltaïsche panelen.

Gebruik BIM

  • BIM-level: Level 1 (individuele modellen)
  • Uitwisselingsplatform: Website ASSAR LLOX

Gebruikers BIM

  • Architect(en): Revit
  • Stabiliteitsingenieur(s): Nemetschek Allplan
  • Ingenieur(s) technieken: Revit, DesignBuilder en Energyplus
  • Aannemer(s): Revit

Omschrijving BIM

Toepassing BIM:

Het ontwerpproces van WZC Annuntiaten is volledig BIM-gebaseerd. De digitale maquette die in de ontwerpfase gemaakt werd, is opgebouwd uit verschillende modellen per kennisdomein:

– Architectuur
– Interieur
– Stabiliteit
– HVAC/sanitair
– Elektriciteit
– Landschap

De verschillende modellen kunnen los van elkaar gebruikt worden, zodat elke ontwerppartner onafhankelijk van de anderen kan werken. Uiteraard kunnen ze ook gecombineerd worden om de verschillende domeinen op elkaar af te stemmen en zo tot een volledig geïntegreerd ontwerp te komen. ASSAR LLOX Architects speelde binnen het ontwerpteam een centrale rol in de coördinatie van de verschillende modellen.

Op de werf gebeurt de communicatie tussen de bouwpartners hoofdzakelijk met behulp van 2D-tekeningen, aangezien geen van de uitvoerders al ver genoeg gevorderd is met het implementeren van BIM. Desalniettemin vormt de digitale maquette een cruciale tool voor het ontwerpteam om snel in te kunnen spelen op vragen van de uitvoerders en waar nodig bijkomende informatie en uitvoeringstekeningen aan te leveren.

Op de achtergrond maken de uitvoerders stilaan mee de overstap naar BIM voor de opmaak van het as-builtdossier. Het ontwerpmodel dient hiervoor als referentie.

Na voltooiing en oplevering van het project leveren de pilootaannemer (ruwbouw-afwerking) en de aannemers technieken (sanitair, HVAC, elektriciteit) een as-builtmodel in BIM-formaat. In tegenstelling tot het ontwerpmodel, geven deze modellen alle aanpassingen weer die tijdens de uitvoering doorgevoerd werden, evenals de werkelijk toegepaste materialen met referenties naar o.a. de installateur, technische specificaties, onderhoudsrichtlijnen, etc.

De opdrachtgever heeft momenteel niet de intentie om het BIM-model na oplevering zelf actief te beheren of bij te werken. Door de hoge prijs van de softwarepakketten en het gebrek aan knowhow om ze ten volle te gebruiken, is de drempel om mee te gaan in het BIM-verhaal immers nog te hoog. Desondanks zal het model zeker een nuttige rol spelen als naslagwerk van het bouwproces voor het beheer en onderhoud van het gebouw.

Wanneer het gebouw gedurende zijn levensduur aangepast of verbouwd wordt – onoverkomelijk in de snel evoluerende zorgsector – zal de digitale maquette bovendien een belangrijke meerwaarde zijn voor het ontwerpteam.

Ervaring BIM:

ASSAR LLOX werkt sinds 2010 BIM modellen uit in Autodesk Revit. Niet alleen architectuur, maar ook stabiliteit en technieken worden consequent in BIM uitgewerkt. Wij staan open voor OpenBIM en hebben dus ook ervaring met het integreren van BIM- modellen van andere softwarepakketten via het open IFC-formaat. Zo tekent het ingenieursbureau Fraeye & Partners in Nemetschek Allplan en worden deze tekeningen omgezet naar IFC en zo is het centrale BIM-model gelinkt.

Sinds 2014 is er een directe en dynamische link tussen het BIM model en lastenboek en meetstaat via het programma Geo.IT lastenboeklink, dat ASSAR LLOX mee ontwikkeld heeft. Deze verbinding wordt nog continu verbeterd en uitgebreid.