De bouw, een sector in renovatie

Gezien de ambitieuze uitdaging van een koolstofvrije Europese economie tegen 2050, is het dringend noodzakelijk dat we gebouwen met een zeer lage uitstoot bouwen, en vooral dat we de miljoenen bestaande woningen en kantoren renoveren om ze energie-efficiënter te maken. Voor Olivier Vandooren, CEO van Buildwise, “dwingt dit de bouwsector ertoe om het huidige renovatietempo met 4 of 5 te vermenigvuldigen. We zullen deze versnelling echter niet kunnen realiseren door gebruik te maken van de recepten uit het verleden. ”

De bouw industrialiseren

Hoe kunnen we dit doel dan wel bereiken? Om deze vraag te beantwoorden verwijst Tom Willemen, voorzitter van het Visiecomité, naar de bevindingen van een recent onderzoek dat Buildwise en KPMG samen hebben uitgevoerd: “Het eerste wat we moeten doen om onze efficiëntie op te drijven, is overstappen van een project-matige naar een procesmatige manier van werken. In plaats van elk project te starten met een leeg blad, wat resulteert in de bouw van een uniek prototype op elke werf, moeten we een voorbeeld nemen aan wat de automobielsector doet: gestandaardiseerde onderdelen assembleren. Kortom, we moeten onze processen industrialiseren en het aandeel geprefabriceerde componenten verhogen die buiten de bouwplaats worden geproduceerd. ”

Technologische ontwikkelingen, onder andere digitale, kunnen ook bijdragen aan deze versnelling. Een voorbeeld: door een gebouw te scannen, kan een digitaal model worden gemaakt en in een softwareprogramma worden ingevoerd. Dit vergemakkelijkt het ontwerp en de prefabricatie van onderdelen die gebruikt worden bij de renovatie van het gebouw. “Voor collectieve energetische renovatie - isolatie, ventilatie, verwarming - kunnen we overwegen om per straat of per wijk te werken in plaats van per individueel gebouw,” voegt Olivier Vandooren toe.

Paradigmaverschuiving

Buildwise wil ook een andere piste bewandelen, namelijk de bouwsector laten werken volgens het model van een geïntegreerd ecosysteem. Op die manier wordt de publieke of private opdrachtgever van een project vanaf het begin verbonden met de vele partijen die er daarna bij betrokken zijn: studiebureaus, architecten, hoofdaannemers, onderaannemers, materiaalproducenten, transportbedrijven voor de toeleveringsketen, etc. “Dankzij zijn eigen manier van werken creëert het ecosysteem toegevoegde waarde. Het is een paradigmaverschuiving: we werken niet langer op een geïsoleerde, gesegmenteerde manier.”

Tom Willemen wijst ook in de richting van de bouwmachines: “Ze zullen duurzamer moeten worden. Er moet worden geïnvesteerd in de ontwikkeling van elektrische bouwmachines of bouwmachines met nulemissie, want er zijn er nog veel te weinig.” Zelfde milieu-aanpak voor de materialen: we moeten nog verder gaan in de nulemissie door in te zetten op circulariteit. “We moeten ervoor zorgen dat de gebruikte materialen voor de bouw van een gebouw geen levenseinde hebben”, zegt Olivier Vandooren hoopvol.

“We zijn al vertrouwd met recycling van beton en ander gesteente, dat wordt gebroken om aggregaat te produceren voor ophogingen, wegfunderingen of de productie van beton. Idealiter zouden we in staat moeten zijn om bouwelementen zoals ramen continu te herstellen, zonder enig waardeverlies, en ze als zodanig te hergebruiken in plaats van ze tot bijproduct te maken.”

Nieuwe markten, nieuwe beroepen

Tom Willemen verheugt zich erop “dat al die renovatie- of andere perspectieven zullen zorgen voor nieuwe markten, nieuwe klanten en nieuwe budgetten”. Een mogelijk struikelblok zal - en dat is nu al het geval - een tekort aan geschoold personeel zijn. Maar, merkt hij op, “de voortdurende technologische evolutie zal bestaande beroepen transformeren en nieuwe beroepen doen ontstaan. Vandaag neemt Buildwise in samenwerking met andere spelers in de sector zoals Constructiv, Embuild, Bouwunie en overheidsinstellingen zoals Forem, Actiris en de VDAB, deel aan tal van initiatieven in het kader van opleidingen en de promotie van beroepen. ”

Building Information Modelling (BIM), drones, exoskeletten, het Internet of Things en kunstmatige intelligentie zijn nieuwe technologieën die al in gebruik zijn. Als innovatiecentrum heeft Buildwise al twee ervaringscentra opgezet, in Limelette en Zaventem. Oliver Vandooren licht toe: “Ze geven professionals de kans om de toepassingen en mogelijkheden van deze technologieën in levensechte situaties te testen. We bezoeken ook bouwplaatsen en scholen. We moeten vooral jongeren duidelijk maken dat bouwen meer inhoudt dan kruiwagens voortduwen en specie maken. Bouwberoepen worden gemoderniseerd, waardoor onze sector aantrekkelijker wordt. ” ■

Auteur oorspronkelijk artikel: Philippe Van Lil. Het oorspronkelijk artikel kwam tot stand met de medewerking van Mediaplanet Belgium en is verschenen in de editie “Future of Industry” verdeeld door Trends Tendances.