Scheurvorming in betonnen keldermuren voorkomen door een correcte uitvoering

Talloze waarnemingen op werven hebben aangetoond dat overmatige scheurvorming in betonnen muren kan worden verklaard doordat de betonwapening die door het studiebureau werd voorzien, niet geschikt was voor de reële uitvoeringsomstandigheden op de werf. De wapening van betonconstructies moet namelijk niet alleen worden bepaald op basis van de samenstelling van het beton, maar ook op basis van de weers- en de specifieke uitvoeringsomstandigheden. En net die omstandigheden zijn moeilijk beheersbaar tijdens de studiefase. Samenwerking tussen de aannemer, het studiebureau en de betonleverancier tijdens de werf is dus essentieel om controle te houden over het scheuren van betonconstructies.

Hoewel scheurvorming in beton veel verschillende oorzaken kan hebben, kunnen de volgende als cruciaal worden aangestipt bij keldermuren:

• beton met een hoog cementgehalte
• muren die dikker zijn dan gepland
• overmatige betondekking van de wapening door moeilijk aan te houden uitvoeringstoleranties
• vroegtijdige ontkisting in volle zomer en bij winderig weer.

Beton met een hoger cementgehalte zal doorgaans meer krimpen. Er is dan een sterkere wapening nodig om scheurvorming tegen te gaan.

Vroegtijdige ontkisting heeft tot gevolg dat de treksterkte van het beton nog onvoldoende is om de spanningen op te vangen die ontstaan door de verhinderde vervormingen. Bovendien zal vroegtijdig ontkisten op een winderige dag in de zomer de uitdrogingskrimp doorgaans vergroten en dus de spanningen in de muur nog versterken.

Door overmatige betondekking van de wapening wordt deze minder doeltreffend in het opnemen van de spanningen die worden uitgeoefend op het betonoppervlak.

Een maximale lengte van 15 m per betonstortfase wordt aanbevolen om de spanningen in de muur te beperken.

Het risico op scheurvorming in de muren wordt in aanzienlijke mate beïnvloed door het soort bekisting. Een soilmixwand kan bijvoorbeeld meer uitdrogingskrimp veroorzaken en de bewegingen van het beton meer belemmeren dan een klassieke bekisting.  Isolerende bekistingen kunnen de temperatuurverschillen tussen de binnen- en de buitenkant van dikke muren beperken en voorkomen dat er overmatige spanningen ontstaan. Dit soort bekisting heeft echter één nadeel: doordat de temperatuurtoename in het beton groter is, kan dit bij de ontkisting tot een thermische shock leiden.

Enkele nuttige documenten :

• TV 260, die over betonwapening gaat
• TV 247, waarin het ontwerp en de uitvoering van waterdichte betonconstructies worden behandeld
• TV 285 in verband met de uitvoering van betonconstructies, die onder andere ontkistingstijden vermeldt en andere aanbevelingen die moeten worden nageleefd om scheurvorming te voorkomen.